W dniu 24 kwietnia 2013 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o transporcie drogowym (Ustawa z dnia 5 kwietnia 2013r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o czasie pracy kierowców). Nowelizacja ustawy to kolejna próba dostosowania m. in. wymogów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/26/WE, do prawa krajowego. Pomimo wrażenia, że nowelizacja nie rozstrzyga wszystkich wątpliwości w zakresie zabezpieczenia finansowego firm transportowych, w obecnym kształcie stanowi podstawowe źródło prawa, do którego muszą stosować się przewoźnicy chcący utrzymać licencję i ci którzy planują rozpoczęcie działalności transportowej.
Pieniądze przez cały czas?
W myśl wprowadzonych regulacji, w celu spełnienia wymogu poświadczenia zdolności finansowej przedsiębiorca musi być w stanie w każdym momencie roku finansowego spełnić swoje zobowiązania finansowe. Przewoźnik co roku, a zasadniczo w trybie ciągłym, dysponuje zabezpieczeniem finansowym o wartości równej 9 000 EUR w przypadku wykorzystywania tylko jednego pojazdu i 5 000 EUR na każdy kolejny pojazd.
Czy wszyscy?
Oczywistym staje się fakt, że wymóg zdolności finansowej nie dotyczy przedsiębiorstw prowadzących przewozy na potrzeby własne oraz spedytorów.
Jak udokumentować?
W chwili obecnej w przestrzeni prawnej istnieje przepis krajowy czyli w/w nowelizacja ustawy oraz rozporządzenie 1071/2009, które wskazuje niezmiennie zamknięty katalog dopuszczalnych form wykazania zdolności finansowych i są to:
- ROCZNE SPRAWOZDANIA FINANSOWE,
- GWARANCJA BANKOWA,
- UBEZPIECZENIE.
Natomiast bezpośrednio obowiązująca nowelizacja ustawy o transporcie drogowym stanowi, iż przedsiębiorca w celu wykazania spełniania poświadczenia sytuacji finansowej swojej firmy transportowej, spełnia ten wymóg jeżeli potwierdzi swoją zdolność finansową na odpowiednią kwotę wskazaną w ustawie, dokumentami takimi jak:
ROCZNE SPRAWOZDANIA FINANSOWE – przy czym przedstawić je może przedsiębiorca podlegający pod wymogi ustawy o rachunkowości. Roczne sprawozdanie powinno być poświadczone przez: audytora tj. – biegłego rewidenta w rozumieniu ustawy o rachunkowości, lub odpowiednio upoważnioną osobę (członek zarządu spółki prawa handlowego lub innej osoby prawnej, wspólnik spółki jawnej, komplementariusz spółki komandytowej lub komandytowo –akcyjnej, przedsiębiorca będący osobą fizyczną).
INNI PRZEDSIĘBIRCY – nie posiadający możliwości przedstawienia rocznego sprawozdania finansowego powinien posiadać dokumenty potwierdzające:
a) Dysponowanie środkami pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych lub dostępnymi aktywami,
b) Posiadanie akcji, udziałów lub innych zbywalnych papierów wartościowych,
c) Udzielenie gwarancji lub poręczeń bankowych,
d) Własność nieruchomości.
UBEZPIECZENIE – pozostawiono bez uszczegółowienia tak jak w rozporządzeniu 1071/2009
Co z tymi, którzy byli już ubezpieczeni?
Wobec przedsiębiorców, którzy po 4 grudnia 2011r. swoją zdolność udokumentowali właśnie ubezpieczeniem, ma zastosowanie przepis wprowadzony w noweli, zgodnie z którym „Przedsiębiorca, który nie jest obowiązany na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330) do sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego może udokumentować swoją zdolność finansową, o której mowaw art. 7 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, w sposób wskazany w art. 7 ust. 2 tego rozporządzenia”, w którym jest mowa o gwarancji bankowej i ubezpieczeniu. Regulacja ta wskazuje na ubezpieczenia jako jedną z dopuszczalnych form poświadczenia finansowego poprzez odesłanie do przepisów unijnych. Oczywiście nie znane są w obecnym kształcie przepisów regulacje dotyczące typu ubezpieczenia.
Ta dostrzegalna niespójność dopuszczalnych form wykazania wymogu sytuacji finansowej firmy transportowej pomiędzy dopuszczalnymi formami wskazanymi w rozporządzeniu, a wymienionymi w nowelizacji ustawy o transporcie drogowym (tj. brak ubezpieczenia, czy stworzenie innych kategorii), prawdopodobnie doprowadzi do kolejnych zmian w tym zakresie, niemniej jednak obecny stan jest stanem obowiązującym.