Transport i logistyka to słowa kluczowe w dzisiejszym łańcuchu dostaw, który uzależniony jest od sprawnego przepływu towarów w oparciu o sieć dróg i organizowaniu jego składowania według powierzchni magazynowych. Dobrze funkcjonujący magazyn jest w stanie zapewnić ciągły strumień przepływów towarowych, reagując na zapotrzebowania odbiorców. Jest też miejscem przechowywania zapasów i stanowi integralną część całego systemu logistycznego, który rozpoczyna się u producenta, a kończy się w miejscu, gdzie klient zjawia się jako konsument określonego dobra rynkowego. Jednak, czy zdajemy sobie sprawę z wagi samego magazynowania w całym procesie zaopatrzenia?
Co to jest i jaką rolę pełni magazyn?
Sam budynek magazynowy to budowla zamknięta, całkowicie osłonięta za pomocą przegród budowlanych. Miejsce składowania zapasów, jednego lub większej ilości przedsiębiorstw. Składowane w nim materiały i surowce stanowią niezbędny składnik procesu produkcyjnego. Ich braki mogą prowadzić do przestojów, a w związku z tym generować wysokie i niepotrzebne koszty. Likwidacja zapasów jest niemożliwa, dlatego należy skupić się na tym, aby były one optymalnie i racjonalnie sterowane. Aby to zrobić, trzeba zadać sobie trzy pytania: czego, gdzie i ile musimy zakupić, dotrzymując założonego poziomu obsługi klienta i minimalizacji kosztów składowania.
Od składowania do przetwarzania materiałów. Istota centrum magazynowego
Magazyny mogą pełnić różnorakie zadania. Z reguły stanowią punkty, w których następuje składowanie, ale i przetwarzanie materiałów w odpowiednich do tego warunkach. Np. magazyny z systemami chłodniczymi czy mrożącymi mogą być punktami koncentracji towarów w celu ich dalszej redystrybucji do jednego lub wielu podmiotów lub punktami podziału, gdzie trafia towar od jednego dostawcy, a następnie zostaje rozdystrybuowany do wielu mniejszych.
Jak widzimy magazynowanie to termin ściśle związany z zapasami. Mogą one powstawać w trzech sferach działalności. W zaopatrzeniu – znajdują się tutaj zapasy surowców i materiałów. Produkcji – związane z „zapasami produkcji w toku” oraz dystrybucji – wyprodukowanych przez przedsiębiorstwo wyrobów gotowych.
Rodzaje magazynów. Poznaj różne klasyfikacje
Podział magazynów jest niezwykle rozbudowany i może opierać się o wiele kryteriów np.
Z uwagi na rodzaj przechowywanego towaru:
– przeznaczone na surowce, np. magazyn płodów rolnych,
– przeznaczone na półprodukty, np. magazyn części zamiennych,
– przeznaczone na wyroby gotowe, np. magazyn AGD.
Z uwagi na stan skupienia ładunków:
– zbiorniki przeznaczone dla towarów ciekłych i gazowych,
– silosy dla towarów sypkich,
– magazyny uniwersalne do magazynowania różnych towarów
Z uwagi na formę użytkowania:
– magazyny powszechne, należące do jednostek transportowych lub spedycyjnych,
– magazyny własne, użytkowane przez jednostkę przede wszystkim do własnych celów.
Z uwagi na rozwiązania techniczno-budowlane:
– otwarte – place składowe,
– półotwarte – wiaty, szopy,
– zamknięte – naziemne, podziemne,
– specjalne – spichlerze, silosy.
Z uwagi na przeznaczenie:
– uniwersalne,
– ogólnospożywcze,
– ogólnoprzemysłowe,
– wyspecjalizowane,
– o wąskiej specjalizacji.
Centrum logistyczne a centrum magazynowe. Czym się różnią?
W praktyce spotykamy się z dwoma kluczowymi miejscami składowania towarów. Są nimi centra logistyczne i magazynowe. Centrum logistyczne to pojęcie szersze. Jest to obiekt przestrzenny z właściwą mu organizacją i infrastrukturą umożliwiający różnym niezależnym przedsiębiorstwom wykonywanie czynności na towarach w związku z ich magazynowaniem i przemieszczaniem pomiędzy nadawcą i odbiorcą, w tym obsługę przewozów kombinowanych (intermodalnych) oraz wykonywanie czynności polegających na odpowiednim doborze opakowania oraz środka transportu dla danego towaru.
Magazyn jako ważna część systemu logistycznego
Tworzenie, funkcjonowanie i rozwój systemu logistycznego na danym terenie uzależnione jest od dostępności i stanu całej infrastruktury, którą możemy podzielić na liniową i punktową. Tą pierwszą są systemy dróg lądowych, wodnych, czy sieci telekomunikacyjne. Punktowe elementy infrastruktury logistycznej głównie centra logistyczne i magazynowe pełnią rolę węzłów sieci logistycznych. W zależności od lokalizacji, organizacji, funkcjonalności oraz posiadanej infrastruktury technicznej stanowią zewnętrzne wejścia i wyjścia krajowego systemu logistycznego lub punkty, pomiędzy którymi realizowane są wewnętrzne przepływy towarów, w których poddawane są one różnym czynnościom w związku z ich gromadzeniem, przechowywaniem i dostarczaniem.
Węzy główne i pomocnicze w krajowej infrastrukturze logistycznej
W odniesieniu do krajowego systemu logistycznego, zasadniczą rolę pełnią
w nim węzy główne, będące punktami, pomiędzy którymi następują przemieszczenia dużych mas ładunków oraz w których odbywa się łączenie i rozdzielanie ładunków umożliwiające optymalizację rozwiązań transportowych i odpowiedniego wykorzystania potrzebnych do tego form transportu. Rolę pomocniczą odgrywają węzy w postaci magazynów i terminali, funkcjonujące na użytek pojedynczych przedsiębiorstw.
Zainteresowała Cię ta tematyka? Dowiedz się więcej z artykułu logistyczny łańcuch dostaw – co trzeba wiedzieć?
Istota systemu „pull” w magazynowaniu. Znaczenie rezerw towarów i surowców
Oczywiste jest, że przedsiębiorstwa produkcyjne, żeby zapewnić sobie płynność sprzedaży, muszą produkować towary na zapas. Czasami nie uda się sprzedać wszystkiego, co wyprodukowały, czasem nie zaspokoją całego popytu, a zawsze poniosą koszty związane z zamrożeniem kapitału w zapasach, magazynowaniem itd. Tradycyjnie takie ryzyko ponosi każdy uczestnik łańcucha logistycznego. Stąd powstają bufory, wynikające z tego, że każdy producent nie zna rzeczywistego popytu i próbuje później „wypchnąć” z magazynu to, co wyprodukował. Stąd kluczowe wydają się rozsądne rezerwy magazynowe i utrzymywanie odpowiednich rezerw towaru lub surowca.
Cross-docking, czyli przeładunek kompletacyjny – na czym polega nowoczesny system dystrybucji towarów?
Pamiętajmy jednak, że magazynowanie niesie za sobą różnego rodzaju koszty. By tego uniknąć, opracowano nowoczesne systemy organizacji logistyki oparte na tzw. przeładunku kompletacyjnym.
Istotą jego działania jest zebranie towarów z wielu punktów i od różnych dostawców (w jednym miejscu), albo przeciwnie: odbieranie towarów z określonego punktu, by móc dostarczać je potem do jednego odbiorcy (w pierwszym przypadku) lub zorganizować dystrybucję do różnych miejsc (rozwiązanie drugie). Ten sposób zarządzania ładunkiem to Cross-docking.
W jego przypadku towar nie musi być składowany w magazynie. Wszystkie operacje wykonywane są w strefach przyrampowych, dzięki czemu uzyskuje się lepsze współczynniki zarówno finansowe, jak i czasowe. Dzięki wyeliminowaniu procesu magazynowania, możliwe jest znaczne zredukowanie kosztów dystrybucji. Cross-docking wymaga jednak dokładnego zsynchronizowania wszystkich procesów przyjmowania i wydawania towarów co nie zawsze jest proste.
