Brak kierowców zawodowych od lat jest jednym z największych problemów polskiej i europejskiej branży TSL. Eksperci szacują, że tylko w naszym kraju brakuje ponad 100 tysięcy kierowców. W opracowaniach, w których analizowaliśmy to zagadnienie (np. Raport Branżometr Inelo 2023) wskazywaliśmy, że jednym z popularnych sposobów na zmniejszenie luki kadrowej jest zatrudnienie obcokrajowców – w Polsce bardzo często są to kierowcy z Ukrainy. Takie działania pozwalają zwiększyć płynność logistyczną i efektywność całego sektora, a obecność wykwalifikowanych kierowców zza wschodniej granicy stanowi dla firm istotne wsparcie w radzeniu sobie z brakiem rąk do pracy.
Zatrudnianie obcokrajowców wiąże się z koniecznością spełnienia pewnych wymogów formalnych. Wiele pytań pojawia się w kwestii kart kierowcy dla Ukraińców. Poniżej poznasz najważniejsze informacje na ten temat – zapraszamy do lektury!
Czym jest karta kierowcy?
Zapewne wiesz, że każdy kierowca, który wykonuje zlecenia transportowe za pomocą pojazdów wyposażonych w tachografy, musi posiadać indywidualną, spersonalizowaną kartę kierowcy. Jest to identyfikator elektroniczny, który służy do precyzyjnego monitorowania czasu pracy kierowców zawodowych (wraz z informacjami o kraju rozpoczęcia i zakończenia pracy). Dzięki niej można śledzić, ile godzin kierowca spędza za kierownicą, jakie czynności wykonuje oraz co działo się z pojazdem i jakie zdarzenia miały miejsce podczas transportu. Dane zapisywane są z datą oraz dokładną godziną.
Oprócz powyższych informacji, na karcie znajdują się między innymi również dane identyfikujące konkretnego kierowcę: imię, nazwisko, data urodzenia, a także numer prawa jazdy i numer PESEL.
Kto może ubiegać się o Kartę Kierowcy?
Jak wskazuje Rozporządzenie Parlamentu i Rady Unii Europejskiej nr 165/2014, dokument musi posiadać każdy kierowca wykonujący transport pojazdem, który jest wyposażony w tachograf i którego dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony, a także kierowcy, którzy przewożą więcej niż 9 osób. Warto podkreślić, że dokumentu nie można udostępniać osobom trzecim, a posiadanie karty kierowcy jest w powyższych sytuacjach niezbędne, aby rozpocząć pracę. Karta wydawana jest na okres 5 lat (jednak ważność dokumentu nie może być dłuższa niż ważność prawa jazdy), a w razie zgubienia bądź uszkodzenia dokumentu konieczne jest niezwłoczne wystąpienie do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych o kartę zastępczą.
Wymagane dokumenty dla Ukraińców
Wiele wątpliwości budzi kwestia karty kierowcy dla Ukraińców. Co do zasady ukraińskie karty kierowców są kompatybilne z tachografami oraz standardowo uznawane i respektowane przez organy kontroli zarówno w Polsce, jak i w całej Europie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy kierowca zawodowy musi posiadać odpowiednie uprawnienia – w tym świadectwo kwalifikacji zawodowej wraz z tzw. kodem 95.
Należy również pamiętać, że kierowcy, którzy przebywają w naszym kraju poniżej 185 dni, mogą korzystać wyłącznie z tzw. tymczasowej karty kierowcy.
Procedura ubiegania się o Kartę Kierowcy dla Ukraińców
W przypadku wszystkich kierowców spoza Unii Europejskiej, którzy przebywają w Polsce na podstawie karty pobytu (czyli posiadają decyzję o zezwoleniu na pracę od wojewody oraz legalny pobyt na określony czas) koniecznością jest wyrobienie polskiej karty kierowcy przed upływem daty ważności rodzimego dokumentu – kierowca może wówczas posługiwać się polską kartą kierowcy i ukraińskim prawem jazdy. Trzeba jednak zaznaczyć, że po 185 dniach pobytu w Polsce, kierowca musi wymienić prawo jazdy na polskie.
Wraz z wnioskiem o wyrobienie karty kierowcy, pracownik z Ukrainy powinien dołączyć:
- kopię lub skan prawa jazdy,
- dokument potwierdzający zatrudnienie w polskiej firmie,
- zaświadczenie o miejscu zamieszkania,
- zdjęcie (wymiary: 3,5 cm x 4,5 cm),
- potwierdzenie dokonania wpłaty (172,20 zł brutto).
W kontekście karty kierowcy dla Ukraińca determinującym czynnikiem jest data ważności dokumentu – musi on być ważny w dniu przeprowadzanej kontroli.
Jak złożyć wniosek o kartę kierowcy dla Ukraińca?
Kartę kierowcy wydaje Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Standardowy okres oczekiwania na kartę kierowcy dla Ukraińca to 30 dni w przypadku wniosku złożonego osobiście lub za pośrednictwem Poczty Polskiej. Czas ten można znacznie skrócić – do zaledwie 7 dni roboczych. Aby skorzystać z takiej możliwości, wniosek o kartę kierowcy dla Ukraińca należy złożyć przez Internet. Można to zrobić korzystając z podpisu elektronicznego, lub poprzez profil zaufany. Pamiętajmy, że powyższe terminy obowiązują w przypadku złożenia i prawidłowego wypełnienia wszystkich niezbędnych dokumentów. W razie pomyłek okres oczekiwania może ulec wydłużeniu.
Wniosek może zostać złożony w imieniu pracownika – potrzebne jest wówczas stosowne upoważnienie, które również należy dołączyć wraz z pozostałą niezbędną dokumentacją.
Jak przedłużyć kartę kierowcy dla Ukraińca?
Okres ważności karty kierowcy to 5 lat. Dokument należy wymienić wcześniej jeśli zostanie zgubiony lub uszkodzony, a także gdy kierowca zmieni swoje dane osobowe. Kartę kierowcy przedłużymy, składając z odpowiednim wyprzedzeniem wniosek do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych: nie wcześniej niż 60 dni kalendarzowych i nie później niż 15 dni kalendarzowych przed upływem okresu ważności aktualnego dokumentu.
Istnieją szczególne okoliczności, które okresowo uprawniają do jazdy bez karty kierowcy – są to wspomniane wcześniej zdarzenia losowe, takie jak zgubienie, uszkodzenie lub kradzież dokumentu. Kierowca powinien wówczas poinformować o tym fakcie PWPW oraz pobrać stosowne zaświadczenie. W takiej sytuacji należy również pamiętać o odpowiednio opisanych wydrukach z tachografu.
