Już za kilka miesięcy wprowadzone zostaną nowe przepisy, które będą miały duży wpływ na europejski transport. W 2023 roku wejdzie w życie obowiązek montowania w kabinach pojazdów ciężarowych tzw. inteligentnych tachografów drugiej generacji.
Nowe tachografy cyfrowe zostaną wyposażone w szereg funkcji, które zwiększą ich użyteczność dla służb kontrolnych oraz umożliwią jeszcze bardziej precyzyjne monitorowanie pracy kierowców. Poniżej przedstawimy harmonogram, zgodnie z którym wprowadzane będą nowe tachografy dla poszczególnych pojazdów, omówimy zmiany, jakie zaczną obowiązywać, a także przyjrzymy się kosztom związanym z wymianą urządzeń. Poznasz w ten sposób wszystkie najważniejsze informacje, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i przygotować firmę do nadchodzących zmian prawnych.
Od kiedy będą nowe tachografy w 2023?
Wdrażanie nowych tachografów zostało podzielone na kilka etapów, a ostatnie z zatwierdzonych zmian wejdą w życie dopiero za ponad trzy lata. Od kiedy zaczną obowiązywać przepisy przewidziane na rok 2023? Stanie się to 21 sierpnia – tachografy drugiej generacji będą obowiązkowo montowane w zarejestrowanych od tego dnia samochodach ciężarowych powyżej 3,5 tony.
Według najnowszych informacji, w związku z przewidywanym brakiem dostępności jednej z funkcji nowych tachografów – tzw. sygnału bezpieczeństwa, Komisja Europejska zarekomendowała tymczasowe rozwiązanie, jakim jest wdrożenie „tachografów przejściowych”, czyli urządzeń posiadających wszystkie możliwości tachografów drugiej generacji, oprócz wspomnianego sygnału. Nie będą one wymagały wymiany – potrzebna będzie wyłącznie aktualizacja systemu w autoryzowanym serwisie. Firmy posiadające tachografy przejściowe będą miały na to czas do 31 marca 2026 roku.
Harmonogram wprowadzania nowych tachografów
Od kiedy nowy tachograf będzie obowiązkowy? Wdrażanie przepisów dotyczących montowania nowych urządzeń zostało podzielone na kilka etapów. Oto aktualny harmonogram:
- 21 sierpnia 2023 roku – obowiązkowy montaż tachografów w nowych pojazdach oraz w pojazdach starszych, wykonujących transport międzynarodowy, tzw. retrofit,
- 31 grudnia 2024 roku – koniec pierwszego etapu wymiany. Od 1 stycznia 2025 roku wszystkie tachografy analogowe oraz tachografy cyfrowe wyprodukowane przed czerwcem 2019 roku i zamontowane w pojazdach wykorzystywanych do transportu międzynarodowego będą musiały zostać wymienione na nowe tachografy inteligentne w pierwszej lub drugiej wersji,
- 19 sierpnia 2025 roku – zakończenie drugiego etapu wymiany urządzeń. Od tego momentu samochody ciężarowe wykorzystywane w transporcie międzynarodowym będą musiały zostać wyposażone w nowe tachografy drugiej wersji,
- 1 lipca 2026 roku – ostatni etap omawianych zmian. Od tego dnia wejdzie w życie obowiązek posiadania nowych tachografów w przewozach busem, czyli podczas transportu pojazdami od 2,5 do 3,5t DMC. Przepisy dotyczą międzynarodowego transportu towarów.
Co zmieni się w nowych tachografach?
Sukcesywne wprowadzanie nowych tachografów jest związane z wchodzeniem w życie kolejnych przepisów pakietu mobilności. Nowe urządzenia mają ułatwić pracę kierowców i zwiększyć skuteczność działań europejskich służb kontrolnych – między innymi w zakresie weryfikacji czasu pracy i odpoczynków kierowcy oraz ewentualnych manipulacji. Jakie są kluczowe aspekty zmian w nowych tachografach?
Jedną z najważniejszych nowości będzie automatyczna rejestracja przekroczeń granic w obrębie Unii Europejskiej za pomocą lokalizacji GNSS. Pozycja pojazdu będzie zapisywana w pamięci tachografu i możliwa do odtworzenia przez inspektorów drogowych. Dodatkowo pamięć zostanie zwiększona, co umożliwi kontrolowanie dłuższych okresów pracy kierowcy. Wprowadzone zostaną również nowe, bardziej pojemne karty kierowców. Wygodną funkcjonalnością nowych tachografów będzie automatyczne rejestrowanie przekroczeń granic.
Za pomocą anten DSRC nowe tachografy zwiększą możliwości w zakresie przeprowadzania zdalnej kontroli, która obejmie między innymi maksymalny czas prowadzenia pojazdu. Urządzenia będą miały także funkcję rejestracji załadunku i rozładunku (wraz z lokalizacją) oraz zostaną wyposażone w interfejs ITS, który poprzez Bluetooth będzie komunikował się z zewnętrznymi systemami transportowymi. Na wypadek zmian w przepisach przewidziano możliwość zainstalowania aktualizacji w oprogramowaniu tachografów.
Kto będzie musiał wymienić tachograf?
Obowiązek wyposażenia pojazdów w nowe tachografy będzie dotyczył dużej części europejskich firm transportowych, nie obejmie jednak całej branży. Jak wynika z powyższego harmonogramu, w pierwszej kolejności przepisy będą odwoływały się wyłącznie do międzynarodowego transportu ciężarowego. Dopiero w 2026 roku takie same przepisy zaczną obowiązywać w przewozach wykonywanych za pomocą pojazdów do 3,5t dopuszczalnej masy całkowitej, jednak – co warto raz jeszcze podkreślić – wyłącznie w transporcie międzynarodowym.
Aktualnie nie ma informacji o ewentualnych planach wprowadzenia obowiązku wymiany tachografów w transporcie krajowym. Oznacza to, że w tzw. „krajówce” wciąż dozwolone będzie posługiwanie się nawet starymi tachografami analogowymi.
Czym są tachografy inteligentne?
Inteligentne tachografy są zaawansowaną technologicznie wersją tachografów cyfrowych. Zostały wyposażone w nowoczesne lokalizatory GNSS, które dają możliwość zdalnego odczytu danych przez organy kontroli drogowej – bez konieczności zatrzymywania pojazdu. Dzięki systemom satelitarnym nowe tachografy automatycznie gromadzą dane o lokalizacji pojazdu, co pozwala inspekcjom na skuteczniejsze wykrywanie naruszeń.
Przepisy związane z nowymi tachografami
Nowe tachografy zostały wprowadzone w całej Unii Europejskiej. Ich dokładną specyfikację określa zaktualizowany załącznik 1C do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym.
Cena nowych tachografów
W chwili obecnej trudno jest dokładnie określić cenę nowych tachografów, ponieważ urządzenia wciąż nie są dostępne na rynku. Z pewnością cena będzie uzależniona od konkretnego producenta oraz warsztatu, który zajmie się ich wymianą. Należy jednak spodziewać się, że będzie to znaczący wydatek dla firm transportowych – wymiana jednego tachografu to zwykle koszt przynajmniej kilku tysięcy złotych. Prawdopodobny jest również wzrost kosztów związanych z legalizacją tachografu.
