Pakiet mobilności wprowadził liczne zmiany w zakresie czasu pracy kierowców, którzy wykonują swoje obowiązki na obszarze Unii Europejskiej. Obecne oraz nadchodzące zmiany dotyczą zarówno przewozów busem, jak i transportu ciężkiego. W związku z nowymi przepisami regularnie pojawiają się pytania o możliwie efektywne wykorzystanie czasu jazdy kierowcy.
Kiedy i na jakich zasadach możliwe jest wydłużenie czasu jazdy kierowcy? W jakich sytuacjach można zastosować odstępstwa od obwiązujących przepisów? Zapraszamy do artykułu!
Pakiet mobilności a wydłużenie czasu pracy kierowcy
Możliwość wydłużenia czasu jazdy kierowcy daje artykuł 12 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006. Wprowadzone w związku z pakietem mobilności zmiany pozwalają w specyficznych okolicznościach na wydłużenie dziennej lub tygodniowej jazdy o 1 lub 2 godziny.
H2: Wydłużenie czasu jazdy o 1 godzinę – warunki
Artykuł 12 Rozporządzenia wskazuje:
- „Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu drogowego, w wyjątkowych okolicznościach kierowca może także odstąpić od art. 6 ust. 1 i 2 oraz art. 8 ust. 2, przekraczając dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu o maksymalnie jedną godzinę, aby dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub swojego miejsca zamieszkania w celu wykorzystania tygodniowego okresu odpoczynku”.
Przywołany powyżej artykuł 6 opisuje dzienny, tygodniowy i dwutygodniowy czas prowadzenia pojazdu. Artykuł 8 dotyczy natomiast długości dziennych i tygodniowych odpoczynków.
Warto podkreślić raz jeszcze, że wydłużenie czasu jazdy nie jest normą i może mieć miejsce wyłącznie w związku z wystąpieniem wyjątkowych okoliczności. Kierowca nie może przekroczyć limitu 4,5 godziny jazdy ciągłej, a czas odpoczynku po powrocie do bazy lub miejsca zamieszkania musi wynosić co najmniej 24 godziny.
Wydłużenie czasu jazdy o 2 godziny – warunki
W rozporządzeniu przewidziano takie same warunki, jeśli chodzi o przekroczenie dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu o dwie godziny. Kierowca musi ponadto:
- odbyć 30-minutową przerwę bezpośrednio przed wydłużeniem czasu jazdy,
- wykorzystać regularny tygodniowy (45-godzinny) odpoczynek w swoim miejscu zamieszkania lub w firmowym centrum operacyjnym.
Zwiększenie odpoczynków kierowcy
Rozporządzenie określa również, jak w związku z wydłużeniem czasu jazdy wyglądają odpoczynki kierowcy:
- „Każdy wydłużony okres pracy musi być kompensowany równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu”.
W jakich przypadkach dopuszczalne są odstępstwa?
Bardzo istotną kwestią są okoliczności, w których dochodzi do przekroczenia czasu jazdy na powrót kierowcy do bazy/domu. Jakie są najważniejsze zasady?
- przekroczenie dopuszczalne jest tylko w wyjątkowych okolicznościach – np. związanych z niesprzyjającymi warunkami pogodowymi, zatorami komunikacyjnymi czy opóźnieniami w punktach załadunku i rozładunku. Nie mogą to być kwestie, które dało się w łatwy sposób przewidzieć na etapie planowania transportu,
- możliwe jest przekroczenie tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu (56h),
- nie można przekroczyć dwutygodniowego czasu prowadzenia pojazdu (90h).
Odstępstwa a zapis w tachografie
Aby skutecznie powołać się na artykuł 12 omawianego rozporządzenia, kierowca musi opisać okoliczności i powody wydłużenia czasu jazdy na wydruku z tachografu. W jaki sposób należy sporządzić opis takiego odstępstwa? Jak możemy przeczytać w rozporządzeniu, opis musi być wykonany przez kierowcę własnoręcznie na wykresówce, wydruku z urządzenia rejestrującego lub na planie pracy. Należy go wykonać „najpóźniej po przybyciu do miejsca docelowego lub odpowiedniego miejsca postoju”.
Praca w załodze kilkuosobowej
Aby aktywność kierowców podlegała pod przepisy o pracy w załodze kilkuosobowej, kluczową kwestią jest obecność drugiego kierowcy w kabinie pojazdu. Zgodnie z artykułem 4 rozporządzenia, podczas pierwszej godziny jazdy obecność drugiego kierowcy nie jest konieczna, natomiast jazda bez dodatkowego kierowcy, która trwa dłużej niż 60 minut, uniemożliwia zastosowanie przepisów o pracy w załodze kilkuosobowej.
W jaki sposób uniknąć kar?
Aby uniknąć kar związanych z wydłużeniem czasu jazdy, kierowca powinien starać się udowodnić, że zaistniała sytuacja wynikała z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. Argumentem do powołania się na artykuł 12 będą więc wspomniane wcześniej wyjątkowe okoliczności takie jak korki, awarie, złe warunki pogodowe czy brak miejsc parkingowych.
Należy dokumentować próby uniknięcia wydłużenia czasu jazdy za pomocą wydruku z tachografu cyfrowego. Zapisane na wydrukach aktywności związane z podejmowanymi próbami znalezienia miejsc parkingowych będą dodatkowym argumentem, który uprawdopodobni wersję kierowcy. Warto dokładnie opisać zaistniałe okoliczności oraz wyraźnie powołać się na art. 12/561/2006 WE.
