Mimo stale zmieniających się przepisów branża transportowa wciąż rozwija się w dynamicznym tempie, a polskie firmy bardzo dobrze radzą sobie na rynkach europejskich. Powoduje to rosnące zapotrzebowanie na zawód spedytora. Jakie wykształcenie i predyspozycje powinien posiadać spedytor? Jak wyglądają obowiązki, zarobki i codzienna praca na tym stanowisku? Jeżeli zastanawiasz się jak zostać spedytorem, ten artykuł odpowie na Twoje najważniejsze pytania.
Czym jest spedycja?
Spedycja to jeden z trzech sektorów branży TSL (transport, spedycja, logistyka). Zgodnie z najprostszą i najkrótszą definicją, jest to działalność, która polega na koordynacji, planowaniu i organizacji przewozu towarów oraz innych czynności związanych z wykonywanym zleceniem (np. organizacja załadunków i rozładunków).
Spedycja jest szerokim pojęciem i klasyfikowana jest według różnorodnych kryteriów. Jednym z nich jest obszar działania – podział wygląda następująco:
- spedycja krajowa;
- spedycja międzynarodowa;
- spedycja własna – pozbawiona ceny sprzedaży, wykonywana wyłącznie w ramach zapotrzebowania własnej firmy;
- spedycja publiczna – wykonywanie zleceń spedycyjnych na rzecz innych przedsiębiorstw.
Innym popularnym kryterium podziału jest też zakres wykonywanych działań – wyróżniamy wówczas spedycję właściwą, dotyczącą wyłącznie organizacji transportu oraz mieszaną, czyli taką, która obejmuje również czynności dodatkowe, takie jak między innymi wykonywanie przewozów, składowanie przesyłek oraz sprzedaż.
Na czym polega praca spedytora?
Działania wykonywane na stanowisku spedytora są zróżnicowane właśnie ze względu na powyższą klasyfikację, jednak niezależnie od tego, praca spedytora polega na organizowaniu, monitorowaniu i nadzorowaniu ładunku od początku realizacji zlecenia transportowego, aż po dowiezienie towarów do odbiorcy. Jakie są inne czynności wykonywane przez spedytora?
Jakie obowiązki ma pracownik spedycji?
Obowiązki w zawodzie spedytora to również pozyskiwanie nowych klientów oraz bezpośredni kontakt z kontrahentem i przyjmowanie zleceń, negocjowanie stawek oraz sporządzanie dokumentacji transportowej i umów. Rolą spedytora jest też wybór pojazdu, który będzie optymalny do wykonywanego zlecenia oraz organizowanie wszelkich czynności związanych z przewozem, załadunkiem, rozładunkiem i przeładunkiem towaru – spedytor optymalizuje łańcuch transportowy oraz czuwa nad bezpieczeństwem.
Jest odpowiedzialny za koordynowanie transportu i terminowość realizowanych zleceń oraz właściwą organizację odprawy celnej. Zajmuje się również monitoringiem magazynowania – kontrolą stosowanych zabezpieczeń oraz zapewnieniem warunków właściwych dla towarów o specyficznych wymaganiach – np. w zakresie stosowanej temperatury.
Istnieje również szereg czynności dodatkowych, którymi w razie potrzeby zajmuje się spedytor. Jest to między innymi składowanie, awizowanie, sprzedaż i przeprowadzanie cesji praw do przesyłek oraz ubezpieczanie ładunków i zawieranie umów z podwykonawcami.
Rodzaje spedytorów
Obowiązki spedytorów zależą również od konkretnego stanowiska i obszaru działalności, którym się zajmują. Spedytorzy dzielą się na kilka popularnych rodzajów:
- spedytor główny – jest to osoba, z którą kontaktują się zleceniodawcy, zarządza czynnościami spedycyjnymi, przekazuje je swoim zastępcom;
- spedytor międzynarodowy – jego obowiązki to organizowanie transportu obejmującego inne kraje oraz obsługa klientów zagranicznych;
- spedytor celny – zajmuje się między innymi zgłaszaniem transportu do odprawy celnej;
- spedytor graniczny – agent w urzędzie celnym znajdującym się w mieście przygranicznym;
- spedytor borderowy – pracownik do spraw spedycji towarów zbiorowych;
- spedytor pośredni;
- spedytor zastępczy;
- spedytor odbiorczy;
- spedytor wysyłkowy.
Jakie wykształcenie, kursy lub technikum musi mieć spedytor?
Kwestią budzącą zainteresowanie osób, które zastanawiają się, jak zostać spedytorem, jest wykształcenie. Czy spedytor musi mieć studia? W niektórych ofertach pracy pojawiają się wymagania, dotyczące wykształcenia wyższego, jednak nie jest ono niezbędne, aby zostać spedytorem. W polskim systemie edukacji nie przewidziano również studiów pierwszego stopnia związanych bezpośrednio ze spedycją. W zawodzie spedytora przydatne mogą być takie studia jak transport, logistyka czy zarządzanie. Po ukończeniu tego typu kierunków możliwe jest podjęcie studiów podyplomowych na wydziałach transportu i spedycji.
Dla osób, które wiążą swoją przyszłość ze spedycją i dopiero stoją przed wyborem szkoły średniej, dobrym rozwiązaniem jest technikum spedycyjne. Uczniowie zdobywają tam istotną teoretyczną wiedzę branżową, a także, za sprawą odbywanych praktyk, pierwsze doświadczenia w zawodzie spedytora. Program kształcenia dotyczy zagadnień, jak między innymi: planowanie i organizowanie przewozu ładunków, prowadzenie dokumentacji czy realizacja obowiązków związanych z monitorowaniem procesu transportowego. Zdanie egzaminu państwowego, który kończy 5-letni cykl nauki, pozwala uzyskać tytuł technika spedytora.
Osoby zainteresowane zdobyciem tego tytułu, które ukończyły już szkołę średnią, mogą zapisać się do 2-letniej szkoły policealnej. Jest ona zakończona takim samym egzaminem i pozwala na zdobycie tych samych kompetencji oraz dyplomu.
Innym sposobem na przyuczenie do zawodu spedytora lub rozszerzenie posiadanej już wiedzy, są specjalne certyfikowane kursy, organizowane zarówno w formie zdalnej, jak i stacjonarnej, w trybie zaocznym, wieczorowym oraz dziennym. Trwają zwykle od kilku dni do kilku tygodni i ukierunkowane są na zdobycie informacji dotyczących obowiązujących aktów prawnych, a także podstawowej wiedzy, którą musi posiadać spedytor, aby właściwie wykonywać swoją pracę. Poruszane są też kwestie ubezpieczeń, reklamacji i zakresu odpowiedzialności spedytora.
Jak zostać spedytorem bez kierunkowego wykształcenia? Formalne wykształcenie może zdecydowanie pomóc w znalezieniu pracy, poprawić wygląd CV w oczach pracodawcy, podnieść kompetencje i zapewnić podstawową znajomość specyfiki branży transportowej, nie jest jednak niezbędne. Szanse na zatrudnienie mają również kandydaci, którzy nie posiadają dyplomów oraz certyfikatów – takie osoby mogą na przykład zacząć pracę jako asystent spedytora, aby następnie zdobywając doświadczenie zawodowe przechodzić na wyższe, indywidualne stanowiska.
Taki rozwój kariery jest możliwy, ponieważ w pracy spedytora najważniejsze jest posiadanie konkretnych predyspozycji, takich jak dbałość o detale, opanowanie, dokładność, zdolność koncentracji czy umiejętność pracy zespołowej. Spedytor to bardzo odpowiedzialny zawód, w którym kluczowa jest duża odporność na stres, łatwość w kontaktach z innymi ludźmi i wysokie zdolności organizacyjne, połączone z umiejętnością działania pod presją czasu. Kolejną ważną umiejętnością, którą powinien posiadać spedytor, jest znajomość języków obcych.
Ile zarabia spedytor?
Zarobki spedytora zależą głównie od doświadczenia, wielkości i lokalizacji firmy, a także posiadanego zakresu obowiązków, związanych z konkretnym stanowiskiem – na niższe zarobki może liczyć asystent, a następnie młodszy spedytor, na zdecydowanie wyższe – spedytor główny czy spedytor celny. Mediany zarobków wynoszą w obecnie od około 3010 złotych brutto (asystent) do 7090 złotych brutto (kierownik, koordynator). Zarobki na podobnym poziomie posiada również doświadczony spedytor międzynarodowy. Należy przy tym pamiętać, że dane o zarobkach są podawane w formie mediany, a zatem połowa pracowników w branży zarabia mniej, a połowa więcej niż podawane powyżej sumy.
Gdzie szukać ofert pracy w spedycji?
Wiesz już, jak zostać spedytorem oraz jakie są orientacyjne zarobki spedytora. Gdzie można znaleźć najwięcej ofert pracy? Dużą bazą aktualnych ofert są popularne portale z ogłoszeniami, zarówno te o zasięgu krajowym, jak i lokalnym.
Warto również odwiedzać strony internetowe dotyczące transportu, logistyki i spedycji – wiele z nich posiada oferty pracy z całego kraju. Dobrym pomysłem jest też obserwowanie mediów społecznościowych oraz stron rozwijających się firm z branży TSL, na których często można natknąć się na aktualności o poszukiwanych specjalistach oraz sekcje typu „kariera” z informacjami o powadzonych rekrutacjach.
W ostatnich latach coraz bardziej popularnym trendem jest praca w formie home office. To samo dotyczy zawodu spedytora i w znaczący sposób poszerza możliwości osoby, która poszukuje pracy. Praca w formie zdalnej daje również możliwość wyboru firmy, która posiada swoją siedzibę w bardziej atrakcyjnych finansowo rejonach kraju – np. w dużych miastach. Jest to aspekt, który ma realny wpływ na poziom zarobków, ponieważ jak pokazują statystyki, różnice w wynagrodzeniach pomiędzy poszczególnymi województwami mogą być znaczące.
Jeśli chcesz zostać spedytorem, pamiętaj, aby przygotować profesjonalne CV, dzięki czemu znacznie podniesiesz swoje szanse na rynku pracy. Powodzenia!
